Nhà ngục Đăk Mil

Lịch sử Nhà ngục Đăk Mil gắn liền với sự kiện lịch sử Nhà đày Buôn Ma Thuột - một di tích Quốc gia đã được công nhận ngày 10/7/1980 theo quyết định số 92/ B.VHTT.

Nhà ngục Đăk Mil thời xưa được dựng trên một khoảng đất giữa rừng núi u ám của huyện Đăk Mil. Bên ngoài dãy Nhà ngục 9 gian thưng bằng gổ, mái lợp tranh là hàng rào gỗ được chèn chặt bằng giây thép gai. Bên trong Nhà ngục lối đi được đặt ở giữa 2 dãy sàn gỗ có đủ cùm chân, xiềng tay, mỗi một chiếc cùm có treo 4 ống tre: 2 ống trên đựng nước uống, 2 ống dưới đựng nước tiểu và phân ^[4].

Trải qua một thời gian dài, Nhà ngục Đăk Mil đã bị đổ nát và trở thành phế tích. Hiện nay, vào ngày 31/12/2010, sau hơn hai năm tiến hành trùng tu, tỉnh Đắk Nông đã hoàn thành việc khôi phục, xây dựng Di tích lịch sử quốc gia Nhà ngục Đăk Mil tại thôn Đắc Thủy, xã Đắk Lao (Đắk Mil). Công trình do Bộ VHTT&DL đầu tư với tổng kinh phí trên 9 tỷ đồng. Toàn bộ di tích nằm giữa khu dân cư đông đúc với diện tích khoảng gần 1 ha, với 2 hạng mục chính là nhà ngục và nhà trưng bày các hiện vật. Nhà ngục đã được tái hiện với diện tích tương tự nhà ngục trước đây thực dân Pháp đã dựng nên, hiện vẫn còn nền móng cũ.